Ewa Rejment: „Moje radomszczańskie korzenie”

Czy znacie swoje pochodzenie? Czy udało Wam się odkryć dom Waszych przodków? Zapoznajcie się z historią swoich radomszczańskich korzeni Pani Ewy Rejment, spokrewnionej z samym noblistą Władysławem Reymontem.

Mam na imię Ewa Aleksandra. Urodziłam się i mieszkam w Warszawie, lecz rodowe koneksje wiodą mnie do ziemi radomszczańskiej, a mianowicie do Gidel, Rudy, Szczepocic, Radomska i na Folwarki. To właśnie tutaj w dawnej Gminie Radomskiej, powiatu Radomskiego i w woj. Kaliskim żyły, rodziły się i umierały rodziny związane ze mną krwią; Dziadkiewicze, Wieczorki i Augustowscy, Balcerki vel Bańcerki również.

W Pustkowiu Papierni, należącej do Szczepocic Rządowych w 1810 roku urodziła się moja prababka Gertruda Augustowska, jej bracia Gabriel i Tomasz, siostry Brygida, Teresa, Lucya oraz Zofia – dzieci Franciszka Augustowskiego alias Nowodzińskiego (1767-1835) i Maryanny Wieczorek (1773-1824) a potem przyrodnie rodzeństwo: Franciszek, Lambert, Franciszka, Ewa, Vincenty i najmłodszy Józef bowiem matka Gertrudy Maryanna szybko zmarła, a Franciszek żenił się jeszcze dwukrotnie z siostrami Kłodosównymi Heleną i po jej śmierci Elżbietą. Ich dom rodzinny oznakowany był numerem 28.

Rodzice Gertrudy nie byli zamożnymi. Ojciec Franciszek Augustowski był właścicielem niezbyt wielkiego gospodarstwa rolnego w Szczepocicach. Stare akta wyjaśniają, że pracował on najpierw na roli „trzydniowej”, a po kilku latach na roli „siedmiodniowej”. Pewnie jego teść Stanisław z żoną Gertrudą Dziadkiewicz dziadkowie mojej prababki jak i jej pradziadkowie Grzegorz i także Gertrudą z Radziechowic Wieczorki też nie można było nazwać bogatymi. Rodzina Maryanny Wieczorek, matki mojej prababki Gertrudy od strony żeńskiej to Dziadkiewicze, z  Radomska, Szczepocic i z Folwarków. Wydaje się, że nie wszyscy byli rolnikami. Ci z Radomska reprezentowali radomszczańskie rzemiosło… Najstarszym moim bezpośrednim przodkiem z tej linii był Łukasz Dziadkiewicz ożeniony z Elżbiet.

Analizując odnalezione akta metrykalne ich dzieci należy sądzić , że żyli oni w latach 1720-1790. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych – te imiona nie pojawiają się już w żadnych księgach. Może właśnie wówczas odeszli i ślad po nich zaginał. Dokumentów Elżbiety i Łukasza nie mam. Podany okres ich życia należy traktować więc jako przybliżony. Przeglądając odszukane archiwalne zbiory wyraźnie można dostrzec, iż Dziadkiewicze, których nazywano również Dziatkiewiczami byli znaną i lubianą w Radomsku rodziną. W przeciwieństwie do Wieczorków, którzy wydaje się, że byli bardziej hermetyczni i zamknięci w swoim kręgu. Dziadkiewiczów chętnie zapraszano jako świadków ślubnych i „patrini” rodziców chrzestnych nowonarodzonych dzieci.

Świadczy to zatem, że byli rodem zżytym ze środowiskiem, popularnym i mile widzianym w towarzystwie innych. Wydaje się również, że byli znacznie zamożniejsi od Wieczorków. Przełom wieku XVIII i pierwsze lata  XIX to tragiczny okres w historii Radomska. Epidemia tyfusu zabijała dzieci, starców i ludzi w kwiecie wieku. Ginęły cale rodziny. Moi krewni – Wieczorki i Dziadkiewicze również. Odeszło wielu. Na ostatnie miejscem spoczynku przygarnął ich radomszczański cmentarz Marii Magdaleny .

W takim to świecie wychowywała się Gertruda Augustowska. Mając dziewiętnaście lat – 18 października 1829 wyszła za mąż za Walentego Bańcerka alias Rejmenta zarządcy dóbr klasztoru oo. Dominikanów z Gidel. Ceremonia zaślubin, poprzedzona trzema zapowiedziami w gidelskim klasztorze odbyła się w kościele św. Lamberta w Radomsku. Po ślubie na stałe zamieszkali w Gidlach. Stanowili dużą rodzinę. Mieli ośmioro dzieci, wśród nich mojego pradziadka Andrzeja Rejmenta. Ich wnuk Władysław Stanisław Reymont syn najstarszego Józefa – autor „Chłopów” i zdobywca literackiej nagrody Nobla stal się po latach dumą całego Rodu..

Gertruda i Walenty Rejmenci z Gidel

Gertruda dbała o rodzinę. Wraz z Walentym, stworzyła swój dom w Gidlach szanowany: światły i znany wszystkim. Pięciu jej synów wraz z siostrami Marianną i Katarzyną było uczniami gidelskiej szkoły, dodatkowo chłopcy pobierali naukę gry na fortepianie. W domu można było znaleźć drukowane gazety tzw. kalendarze rolnicze popularne w ówczesnych czasach wydawnictwa ludowe. Dzieci więc wyrosły na zacnych, wykształconych na miarę tamtych czasów obywateli. Gertruda przeżyła swego męża o dziesięć lat. Zmarła w domu córki Katarzyny Karwasińskiej 26 grudnia 1892 roku  mając lat 82. Spoczęła obok Walentego na nekropolii gidelskiej. To fakty, które udało mi się do chwili obecnej odnaleźć. Dwieście lat, a może nawet więcej, które minęły od ich czasów zaciera dużo śladów. Przekroczenie bariery dwóch wieków jest bardzo trudne ale nie niemożliwe.

Akt zgonu Gertrudy Rejment vel Bancerek zd. Augustowskiej z Gidle

Moje wędrówki po radomszczańskich cmentarzach nie pokazały mi drogi do mogił tych najstarszych, mimo, iż znalazłam sporo bliskich mi nazwisk lecz z lat znacznie późniejszych. Niestety brak mi dalszych połączeń ze mną i z pradziadami. W rodzinnym albumie mojego kuzyna odszukałam również zdjęcie na którym prawdopodobnie sfotografowano Walentego z Gertrudą. Fotka zatem musiała być zrobiona tuż przed grudniem 1882 roku bo wówczas żył jeszcze Walenty. Czy są to więc twarze moich pradziadów Rejmentów? Już kilka lat męczy mnie ta zagadka i czekam na potwierdzenie moich sugestii. Cały czas mam nadzieję, że może ktoś związany ze mną i z nimi rozpozna to zdjęcie? Może w swoim archiwum domowym posiada podobne?

Moja wyprawa w radomszczańską przeszłość jest fascynująca. To nie jest zabawa ani hobby. To dotknięcie historii ziemi z której wyrosłam.