Witam, proszę o kontakt na katarzyna@myheritage.com 🙂


Artykuł eksperta genealogii: Jak poszukiwać przodków z zaboru austriackiego?
-
od Kasia ·
- 1 czerwca, 2019
- · Genealogia, Genealogy, Hints and Tips, Historia
Zapraszamy do zapoznania się z pierwszym wpisem na naszym blogu, od eksperta genealogii, Alana Jakmana. Więcej na temat Alana i jego pracy można znaleźć na końcu tego artykułu.
Poszukiwania przodków prowadzone w zaborze austriackim charakteryzują się wieloma udogodnieniami dla rodzinnego badacza. W zależności od konkretnego obszaru akta metrykalne mogą znajdować się w archiwum państwowym, archiwum kościelnym bądź w kancelarii parafialnej. Jak więcprowadzić badania genealogiczne w Galicji?
Księgi metrykalne na tym terenie najczęściej odnaleźć można w poszczególnych kancelariach parafialnych. Z jednej strony jest to duże utrudnienie związane z dojazdem do miejscowości i stosunkiem księdza do poszukiwaczy rodzinnej, z drugiej zaś w jednym miejscu mamy najczęściej do dyspozycji księgi obejmujące nawet 200-300 lat. Warto także wiedzieć, że najczęściej księgi metrykalne były prowadzone osobno dla każdej miejscowości (nawet jeśli ta nie posiadała jeszcze swojej parafii). W momencie zaś erygowania kościoła w tej wsi, księgi jej dotyczące były przekazywane do nowo utworzonej fary. Dlatego też w sytuacji, gdy parafia została powołana np. w 1980 roku, najprawdopodobniej to tam (a nie w dotychczasowej parafii) będą znajdować się wszystkie księgi metrykalne dotyczące tej miejscowości.
Przodkowie z zaboru austrackiego: Archiwa kościelne i państwowe
Drugim miejscem, w którym można znaleźć najczęściej kopie ksiąg metrykalnych, są archiwa diecezjalne. Jednymi z większych są Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu, Archiwum Diecezjalne w Tarnowie (razem z niektórymi parafiami znajdującymi się obecnie w diecezjach: rzeszowskiej i sandomierskiej) oraz Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie, gromadzące także zasób parafii znajdujących się w granicach utworzonej w 1992 diecezji bielsko-żywieckiej. Inne księgi znajdować się mogą także w archiwach poza granicami obecnej Polski, na przykład w archiwum lwowskim, ale także w archiwach wiedeńskich.

Archiwa państwowe również gromadzą księgi metrykalne z rejonu Galicji. Co istotne, wiele aktów, nawet XIX-wiecznych może znajdować się jeszcze w Urzędach Stanu Cywilnego. Zgodnie z ustawą o aktach stanu cywilnego, księgi urodzeń są przekazywane z USC do odpowiedniego archiwum po 100 latach, a księgi ślubów i zgonów po 80 latach od ostatniego wpisu w danej księdze. Jeśli więc książka zawiera chrzty od 1830 do 1930 roku, będzie przekazana do archiwum w roku 2031.Akta wytworzone przed wspomnianymi wcześniej okresami są udostępniane w Urzędach Stanu Cywilnego na takich samych zasadach, jak w archiwach państwowych.
Rejon Galicji to także różne wyznania religijne – zarówno greckokatolickie, jak i ewangelickie. Księgi te można znaleźć w kancelariach parafialnych, archiwach kościelnych (zdarza się, że także tych rzymskokatolickich) oraz archiwach państwowych.
Przodkowie z zaboru austrackiego: Co zawierają akta metrykalne?
Spisywane w Galicji akta religijne były zarazem aktami stanu cywilnego. W zależności od okresu, w jakim zostały sporządzone, zawierają różnego rodzaju informacje. Metryki do ok. 1830 roku są bardzo ubogie w dane. W księgach zgonów znajdziesz najczęściej imię i nazwisko zmarłego, czasami dopisek o małżonku (a w przypadku dziecka – ojca), wieku oraz, w zależności od wiedzy medycznej i skrupulatności skryby, także przyczynę zgonu. Akta ślubu zaś zawierają tylko imiona i nazwiska nupturientów, ich stan cywilny, wyznanie, wiek oraz dane świadków. W aktach chrztów odnajdziesz najczęściej imię dziecka, dane rodziców, w zależności od parafii także z ich statusem społecznych oraz dane chrzestnych.
Po roku 1830, a później po ok. 1860 akta metrykalne zawierają coraz więcej informacji. Nierzadko znakiem krzyża/plusa (+) lub skrótem od post defunctam(pf, post d. lub post def.) oznaczano, czy osoba wymieniona w akcie jest zmarła. I tak w aktach zgonów wpisywano imiona rodziców dorosłej zmarłej osoby, dokładną datę urodzenia (zamiast wieku) i szczegółowo opisaną przyczynę zgonu (np. poprzez utopienie się). Metryki ślubu zawierają zaś dane dotyczące rodziców (a czasem i dziadków) osób wstępujących w związek małżeński. W aktach urodzeń odnajdziesz z kolei dane dziadków chrzczonego dziecka, a czasem nawet i pradziadków!

Im bliższa współczesnym czasom metryka, tym częściej możesz odnaleźć dopisek w akcie chrztu dotyczący daty śmierci wymienionej osoby, dacie przyjęcia pierwszej komunii świętej czy bierzmowania lub wstąpienia w związek małżeński. Czasami odnotowywano nawet daty dzienne albo roczne narodzin rodziców chrzczonego dziecka oraz datę ich ślubu.
Dokładność zapisu metryki, jakość prowadzonych zapisów i szczegółowość opisu była zależna od skryby. Można zauważyć, że w jednej i tej samej parafii, w zależności od tego, kto był proboszczem, forma zapisów nieco się różniła. Czasami zdarza się, że ksiądz nigdy nie odnotowywał zawodów osób występujących w aktach, a czasami czynił dopiski dotyczące tak szczegółowych kwestii, jak wiek i liczba pozostawionych dzieci po zmarłym ojcu.

Osoby zainteresowane poszukiwaniem przodków zapraszam na stronę MoreMaiorum. Poszukiwacze korzeni.
Alan Jakman – od blisko 10 lat interesuje się genealogią, a od ponad 6 lat prowadzi miesięcznik genealogiczny „MoreMaiorum”, który cieszy się sporą popularnością wśród entuzjastów genealogii i historii. Absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zajmuje się także historią lokalną swojego miasta Bielska-Białej.
More from Genealogia

Pokrewieństwo gwiazd: Ben Affleck i Matt Damon są spokrewnieni
Gwiazdy hollywoodzkie Ben Affleck i Matt Damon są spokrewnieni … okazuje się, że o kilka, kilka pokoleń wstecz. 10 pokoleń wstecz, dokładnie. Oboje aktorzy są przyjaciółmi od czasów dzieciństwa. Ich Mamy zapoznały ich ze sobą, kiedy Ben miał 8 lat, a Matt 10; chłopcy...

Historia: Kobieta, która znacznie wyprzedziła swoje czasy i zapisała się na kartach historii!
Kiedy w 1872 roku ukazała się klasyczna powieść przygodowa Jules’a Verne’a „W 80 dni dookoła świata”, idea przemierzenia świata w tak krótkim czasie pozostawała wciąż ściśle w sferze fikcji. Wtedy pojawiła się Nellie Bly. Stała się ona nie tylko pierwszą osobą, która “przemierzyła” świat...

Historia: Czy to tylko suche daty i zakurzone półki z książkami?
Ten wpis został napisany przez Schelly Talalay Dardashti, doradcę ds. genealogii w USA dla MyHeritage. Czy pomyślałeś kiedyś o tym, że podczas gdy genealodzy są historykami – to integralny element naszej poszukiwawczej podróży – historycy nie zawsze są genealogami? W jaki sposób genealodzy zdobywają...

Najstasze, żyjące małżeństwo na świecie
Kim jest najstarsze małżeństwo na świecie? Są małżeństwem od 80 lat. John i Charlotte Hendersonowie mieszkają w Austin, w stanie Teksas w USA, i do księgi Guinessa zostali wpisani, jako najstarsze, żyjące małżeństwo na świecie. Charlotte ma 105 lat, John jest o rok starszy. ...

5 Przełomowych wynalazków, które nie od razu zostały docenione!
Historia ludzkości została zbudowana w oparciu o związek pomiędzy naturalną ciekawością, i pomysłowością, oraz chęcią odkrywania nieznanego. Ale czasami ta ostatnia uniemożliwia nam rozpoznanie dobrego pomysłu nawet wtedy gdy wydaje nam się jednym z ciekawszych. Poniżej przedstawiamy 5 odkryć, które nie otrzymały takiego uznania,...

MyHeritage: Podsumowanie roku 2019
2019 oznacza zamknięcie bardzo ważnej dla nas, w MyHeritage dekady – dekady rozwoju i innowacji. Jesteśmy dumni z wszystkiego, co udało nam się osiągnąć i nie możemy się doczekać wydarzeń i nowych funkcji w 2020 roku! Na przestrzeni 10 lat, udało nam się zbudować...

8 osób, które nie pozwoliły, aby wiek powstrzymał ich od spełniania marzeń
10 grudnia, Sanna Marin z Finlandii została ogłoszona najmłodszym premierem na świecie. Sanna ma zaledwie 34 lata. Kariera polityczna Sanny rozpoczęła się w 2012 roku, kiedy została wybrana do Rady Miasta Tempere w wieku 27 lat. W wieku 30 lat została wybrana do fińskiego...

Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? I Krakowska Konferencja Genealogiczna
Autorem tekstu zaproszenia na I Konferencję Genealogiczną w Krakowie jest dr Przemysław Jędrzejewski (ur. 1987 roku w Olkuszu), doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Sekretarz w Stowarzyszeniu Twoje Korzenie w Polsce z siedzibą oraz senior researcher w firmie Your Roots in Poland. Ukończył studia...

Genealogia z dziećmi: 5 pomysłów na Jesień
Jesień czuć już w powietrzu, temperatura powietrza spadła, a za oknem nieco szarzej, i więcej deszczu. Nie oznacza to jednak, że wspólnemu, rodzinnemu czasu na zewnątrz dobiegł końca. Wspólne zabawy na świeżym powietrzu, spotkania rodzinne i budowanie więzi to doskonały pomysł na jesienną, mówi...
Zostaw komentarz
Kasia
13 czerwca, 2019
Bonifacy
3 czerwca, 2019
Otrzymałem już wyniki swojego DNA.Okazały się dla mnie pewnym zaskoczeniem.