Listy pasażerów: Imigracje naszych przodków

W USA często się słyszy, iż “jeśli członkowie Twojej rodziny są rdzennymi amerykanami, oznacza to, że skądś wyemigrowali.” W jaki sposób możesz odkryć pochodzenie Twoich przodków, którzy imigrowali z jednego kraju do drugiego, niekiedy przemierzając oceany? Ich podróże zostały prawdopodobnie udokumentowane, szczególnie na liście pasażerów statku, na którym wypłynęli.

WSKAZÓWKA: Wyszukiwanie rekordów imigracyjnych i podróży w Bazie Danych MyHeritage o Imigracji i Podróżowaniu.

Przykład listy pasażerów Filadelfii, dzięki uprzejmości MyHeritage.com

Regulacje wczesnych imigracji

Często powtarzaną legendą jest: “Dziadek osiedlił się nielegalnie w latach 40 XIX wieku, i dlatego też nie ma dokumentacji z tego zdarzenia” lub “schował się podczas podróży, dlatego też nie ma go na liście pasażerów do Ellis Island”. Podczas gdy wiele z tych historii może być prawdziwe, większość jednak nie jest. Faktem jest, że większość imigracji była udokumentowana, i najlepiej przy rozpoczęciu poszukiwań jest założyć, że w przypadku Twojego przodka właśnie tak było. 

Jednakże, prawdą jest że do połowy XIX wieku wkładano bardzo mało wysiłku w regulacje tego, kto przekroczył granicę USA, Anglii, i wielu innych krajów. Z tego wynikają dwa założenia: 

„Mimo że ustawa o cudzoziemcach została uchwalona w 1793 r. i obowiązywała do 1836 r., w okresie od tego czasu do 1905 r. nie przeprowadzono żadnych kontroli, co umożliwiło bardzo luźny system rejestracji przy wjeździe”.  – Anglia

„Po tym jak po wojnie domowej niektóre kraje związkowe przyjęły ustawy imigracyjne, Sąd Najwyższy w 1875 roku uznał regulację imigracji za obowiązek federalny. W związku z tym, że liczba imigrantów wzrosła w latach osiemdziesiątych XIX wieku, a warunki ekonomiczne w niektórych obszarach uległy pogorszeniu, Kongres zaczął uchwalać ustawy imigracyjne”. – Stany Zjednoczone

Podczas gdy wczesna imigracja nie była regulowana, emigracja z Państwa, z którego pochodziła dana osoba, była mocno regulowana. Na przykład, na obecnych terenach Niemiec, emigrant musiał zgłosić swój zamiar wyjazdu do lokalnych władz,  przedstawić dowód swojej tożsamości oraz osób wyjeżdżających z nim (np. żony i dzieci), udowodnić, że jego długi zostały spłacone, że odbył obowiązkową służbę wojskową oraz wymienić znajomego lub krewnego, który był gotów odpowiadać za wszelkie długi odkryte po wyjeździe emigranta. Proces ten trwał miesiące, a w niektórych przypadkach lata, zanim emigrant otrzymał pozwolenie na wyjazd. Cała rodzina, która zamierzała wyjechać musiała podążać za tym procesem prawnym. Jedna osoba mogła dość łatwo wymknąć się z miasta, aby uniknąć nieuchronnej biurokracji. W niektórych przypadkach, młody człowiek, który to zrobił, mógł próbować uniknąć poboru do wojska.

Teutonic z 1889 r., Linia Białej Gwiazdy (ang. White Star Line), wybudowana z myślą o 1 490 pasażerach, zdjęcie z domeny publicznej

Porty przyjazdów w wielu krajach zachowały zapisy o imigrantach przypływających do ich brzegów. Początkowo wiedzieli oni w przybliżeniu, ile osób przybywa do kraju (w celach „podatkowych i reprezentacyjnych”), upewniając się, że imigranci ci nie staną się ciężarem dla lokalnej gospodarki. Później zapisy te były zachowywane ze względu na ich wartość historyczną i genealogiczną. Ponieważ porty wyjściowe były mniej zainteresowane tym, kto wyjeżdżał, wraz z rekordowymi stratami z wojen europejskich, ich zapisy nie są tak dobrze zachowane. Listy wyjazdów z Hamburga, Niemiec i portów w Wielkiej Brytanii są najbardziej dostępne dla badań genealogicznych. Jeśli jednak znasz inny port, z którego wyjechał twój przodek, upewnij się, że sprawdziłeś, czy mają oni również zachowane akta i jak uzyskać do nich dostęp. 

Zmiana nazwiska na Ellis Island: Fakt czy Fikcja? 

Kolejnym popularnym mitem jest to, iż podczas podróży do Ellis Island zmieniono nazwisko mojego dziadka, co sprawiło iż niemożliwym stało się odnalezienie go na liście pasażerów lub też w jakichkolwiek aktach imigrantów w rodzinie. 

Teoria ta została obalona przez wielu jeszcze przede mną. Tym bardziej warto podkreślić, że władze portowe nie zmieniły celowo nazwisk (w tym zmian w pisowni). Przez większość czasu imigranci zmieniali swoje nazwiska, aby dopasować się do amerykańskich sąsiadów. Być może skrócili je, zmienili pisownię, aby przeciętny Amerykanin mógł je poprawnie wymówić, lub zmienili wymowę, aby zachować oryginalną pisownię. Niektórzy wybrali nawet zupełnie nowe nazwisko, ale wszystko to działo się na ogół po podróży, zazwyczaj na kilka lat po przybyciu do nowego kraju. Imigranci żydowscy byli nieco bardziej skomplikowani, ponieważ zazwyczaj na listach pasażerów widniały ich hebrajskie nazwiska lub te pochodzące z języka jidysz, ale w społeczeństwie nie żydowskim używaliby oni „nieżydowskiego” nazwiska – oba te nazwiska byłyby używane jeszcze przed imigracją. Ponadto, często przyjmowali też nieco później nazwiska brzmiące amerykańsko. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, możesz przeczytać ten artykuł o badaniach nad dziedzictwem żydowskim. 

Jak zlokalizować listy pasażerów dla Twoich przodków?

Tak więc, jeśli do tej pory udało Ci się znaleźć informacje o swoich przodkach do czasu ich imigracji, korzystając z spisów powszechnych, akt, rejestrów kościelnych, gazet i innych zasobów, kolejnym krokiem będzie odnalezienie list pasażerów. Jednak, jak to zrobić? 

Po pierwsze, pamiętaj, jeśli historia Twoich przodków posiada niespójne informacje o tym, kiedy i dokąd wyjechali, będzie Ci nieco trudniej odszukać właściwego imigranta na liście pasażerów. Zawsze łatwiej jest dowiedzieć się, czy znalazłeś odpowiedniego imigranta, jeśli przybył on z członkami rodziny, więc warto również śledzić losy rodziny i bliskich przyjaciół, którzy mogli wyjechać wraz z daną osobą.

Po drugie, pamiętaj, że posiadanie tylko jednej poprawnej pisowni nazwiska rodowego jest nowoczesnym konstruktem – spisujący, urzędnik w porcie, a nawet proboszcz spisał to nazwisko fonetycznie, dokładnie tak jak zostało usłyszane. Jeśli więc Twoje nazwisko rodowe było na przykład węgierskie, a urzędnik był ze Szkocji, to co spisał może bardzo różnić się od Twoich wyobrażeń. Więc liberalnie korzystajcie z wyszukiwania za pomocą symboli wieloznacznych (gwiazdka * zastępująca grupy liter), pamiętając, że samogłoski i unikalne kombinacje liter (jak np. cz wydające dźwięk ch) mogą być zastąpione tą gwiazdką w celu lepszych wyszukiwań!

Na koniec, należy pamiętać, że inne zapisy mogą pomóc w identyfikacji tego, jak dane osoby wówczas mogły zapisać nazwisko Twojego przodka.

Zapisy z Kościołów

Po osiedleniu w nowym miejscu, imigranci zazwyczaj przyłączali się do społeczności religijnych. Często był to najbliższy Kościół podobny pod względem etnicznym – być może Twoi przodkowie zmienili nawet religię, aby przyłączyć się do danego Kościoła w parafii, która oferowała nabożeństwa i rejestrowała wydarzenia w języku ojczystym imigranta. Tak więc chrzest, małżeństwo lub pogrzeb, które odbyły się krótko po przybyciu do kraju, mogą zawierać wersję nazwiska, która bardziej odpowiada wersji, która pojawiła się na liście pasażerów. 

Akta naturalizacyjne

Jeśli Twój przodek został obywatelem po imigracji, ich papiery o obywatelstwie mogą podawać ich nazwisko w danej kolejności: „obecne nazwisko (vel poprzednie nazwisko).” Naturalizacje, które rozpoczęły się w latach dwudziestych ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych często zawierały również Świadectwo Przylotu z nazwiskiem, pod którym dane osoby znajdowały się na liście pasażerów wraz z nazwą statku i datą przybycia. Tak więc, odnalezienie dokumentów naturalizacyjnych może ułatwić identyfikację przybycia na liście pasażerów.

Rejestry pozwoleń na emigrację

Jeśli wiesz, skąd pochodzi Twój przodek, dowiedz się, czy dla tego obszaru są dostępne rejestry pozwoleń na emigrację. Z akt emigracyjnych można dowiedzieć się, kiedy i gdzie Twoi przodkowie zamierzali wypłynąć. Jest to bardzo zróżnicowane w zależności od kraju, np. emigracja niemiecka była regulowana cywilnie, podczas gdy emigranci szwedzcy często posiadali notatkę w luterańskich rejestrach domowych, która stanowiła, iż wyjechali „do Ameryki”, wraz z podaniem roku, w którym wyjeżdżali. 

Niektórzy imigranci będą trudni do zidentyfikowania w listach pasażerów, ze względu na to, iż podróżowali samotnie, ich nazwiska były zbyt popularne, lub też listy nie dostarczyły wystarczającej ilości informacji pomocnej, przy ich identyfikacji (zwłaszcza w przypadku list pasażerów przed końcem XVIII wieku). Jednakże, należy pamiętać, iż fakt, iż nie możemy ich odnaleźć w listach pasażerów, nie musi oznaczać, że zostali “schowani” podczas podróży, byli rozbitkami, czy też coś podobnego. 

Ponadto, prawdopodobnie byłoby więcej dowodów wskazujących na tego rodzaju wyjątkową sytuację – np. notatka w kartotece naturalizacyjnej lub artykuł w gazecie. Może być tak, że po prostu przybyli sami, że nie pomyśleliście o właściwej pisowni do przeszukania, a nawet, że przeszukujecie zły port lub zły rok. Jeśli wszystko inne zawiedzie, istnieją inne sposoby na odnalezienie przodka imigranta, więc nie rozpaczajcie. Wasza historia rodzinna czeka na opowiedzenie!

Czy jesteś gotowy/-a, aby dowiedzieć się więcej o swoich przodkach imigrantów? Legacy Tree Genealogists mogą pomóc na każdym kroku. Genealogowie z Legacy Tree Genealogists są najwyżej ocenianą przez klientów firmą badawczą na świecie i rekomendowanym partnerem badawczym MyHeritage. Założona w 2004 roku, firma zapewnia pełną obsługę badań genealogicznych dla klientów na całym świecie, pomagając im odkryć swoje korzenie i osobistą historię poprzez zapisy, narracje i DNA. Aby uzyskać bezpłatną wycenę, odwiedź: www.legacytree.com/myheritage.