Analiza DNA pozwala odkryć prawdę o ofiarach przemocy z XII wieku

W 2004 roku pracownicy na terenie budowy w Norwich, w Anglii, przygotowując grunt pod nowe centrum handlowe, natknęli się na 800-letnią studnię. Wewnątrz studni odkryli przerażający i mrożący krew w żyłach widok: szczątki 17 osób, w tym 6 dorosłych i 11 dzieci.

Scena ta wprawiła historyków w osłupienie. Nie wyglądało to jak inne masowe pochówki typowe dla tego okresu. Zamiast układać je obok siebie, szkielety były chaotycznie ułożone, co sprawiało wrażenie, że osoby te zostały bezceremonialnie wrzucone głową w dół do studni tuż po śmierci.

Kim byli ci ludzie? Dlaczego 800 lat temu wrzucono ich pospiesznie do studni? I co było przyczyną ich przedwczesnej śmierci?

Pytania te pozostawały bez odpowiedzi do czasu, gdy ostatnie postępy pozwoliły naukowcom wyodrębnić i przeanalizować próbki DNA ze szczątków. Ich badania ujawniły, że niektóre z tych osób były ze sobą spokrewnione: trójka dzieci była siostrami. Co bardziej istotne, ich DNA miało to, co badacze nazwali „silnym genetycznym pokrewieństwem ze współczesnymi Żydami aszkenazyjskimi.”

Było to zastanawiające z wielu powodów. Po pierwsze, chociaż wiadomo, że współczesna populacja Żydów aszkenazyjskich ma odrębne cechy genetyczne, społeczność naukowa wcześniej uważała, że cechy te rozwinęły się później niż w XII wieku. Byli zaskoczeni, gdy dowiedzieli się, że Żydzi aszkenazyjscy sprzed 800 lat byli tak genetycznie podobni do dzisiejszych Żydów aszkenazyjskich.

Po drugie, odkrycia wskazywały na bardzo konkretne wydarzenie historyczne. Datowania radiowęglowe wskazują, że osoby te zginęły gdzieś pomiędzy 1161 a 1216 rokiem – a wiadomo, że w 1190 roku w Norwich miała miejsce antysemicka masakra dokonana przez mieszkańców wyruszających na trzecią krucjatę. Choć nie są to dane ostateczne, dowody silnie sugerują, że osoby znalezione w studni były ofiarami tego ataku.

XIII-wieczne przedstawienie oblężenia Acre podczas III krucjaty

Naukowcy właśnie opublikowali swoje wnioski w Current Biology, zauważając, że zidentyfikowali 4 allele związane z chorobami genetycznymi rozpowszechnionymi w populacjach Żydów aszkenazyjskich, a także cechy pigmentacji odpowiadające historycznemu stereotypowi: jedno z dzieci miało niebieskie oczy i rude włosy.

To znaczące odkrycie, ponieważ oznacza, że cechy DNA, które znajdujemy we współczesnych populacjach Żydów aszkenazyjskich były obecne już w XII wieku – znacznie wcześniej niż to, co podawano wcześniej.

Nie bez powodu społeczność naukowa nie wiedziała o tym wcześniej. Czczenie zmarłych jest niezwykle ważną wartością w tradycji żydowskiej, a naruszanie żydowskich miejsc pochówku jest uważane za poważne naruszenie godności osób tam spoczywających. Z szacunku dla tego aspektu kultury żydowskiej, naukowcy nigdy wcześniej nie analizowali DNA starożytnych ludzi, o których wiadomo, że byli Żydami.

W tym przypadku jednak naukowcy nie wiedzieli, że osoby te były prawdopodobnie Żydami, dopóki nie przeprowadzono już analiz genetycznych. Badacze przystąpili wówczas do prac przy wsparciu i współpracy Norwich Hebrew Congregation oraz Office of the Chief Rabbi – Biura Głównego Rabina. Szczątki zostały ponownie pochowane na miejscowym cmentarzu żydowskim w 2013 roku, a miejsce ich pochówku zostało oznaczone pamiątkową tablicą.

Ten przypadek jest doskonałym przykładem wykorzystania najnowocześniejszej technologii do uzyskania wglądu w przeszłość – co jest dokładnie tym, co robimy w MyHeritage. W miarę jak technologia analiz DNA ewoluuje, tak samo ewoluuje nasza zdolność do zrozumienia naszych osobistych i zbiorowych historii.

Chcesz dowiedzieć się więcej o swojej własnej historii? Zamów swój test DNA MyHeritage już dziś!