Kogo przebadać w pierwszej kolejności? Strategia badania DNA rodziny z uwzględnieniem budżetu

Genealogia genetyczna pozwala nie tylko poznać pochodzenie etniczne, ale i rozwiązać niektóre z najbardziej intrygujących zagadek w drzewie genealogicznym: zidentyfikować nieznanego dziadka lub babcię, potwierdzić linię pochodzenia nazwiska, rozróżnić dwie rodziny o tym samym nazwisku lub ustalić pochodzenie przodka-imigranta. Czasami jednak samo badanie własnego DNA nie wystarczy. DNA różnych krewnych może ujawnić unikalne elementy układanki, których Ty już nie odziedziczyłeś. Co jeśli zbadanie każdego żyjącego członka rodziny, o którym wiesz, może przekraczać Twój budżet?

Tak więc od czego zacząć? Kto poza Tobą w Twojej rodziny jako pierwszy powinien również wykonać test DNA, aby uzyskać najjaśniejsze i najbardziej efektywne kosztowo odpowiedzi dla genealogii Twojej rodziny? Ten przewodnik przedstawia praktyczną, rozsądną finansowo strategię, którą można zastosować w przypadku każdej zagadki związanej z DNA w drzewie genealogicznym.

Kluczowe wnioski dotyczące strategii przeprowadzania badań DNA w rodzinie:

• Zacznij od jasnego zdefiniowania celu swoich badań, a następnie zbadaj najstarszych, najbliższych krewnych, którzy są najbardziej istotni dla pytania, na które próbujesz odpowiedzieć — każde badanie pozwala uzyskać szersze, bardziej szczegółowe informacje dotyczące wcześniejszych pokoleń.
• Najpierw przetestuj jedną odpowiednią osobę z każdej linii, aby oddzielić dopasowania ze strony matki od dopasowań ze strony ojca; przetestuj dodatkowe osoby tylko wtedy, gdy hipoteza wymaga potwierdzenia.
• Analizuj, nie musisz od razu testować całej rodziny dokładnie sprawdź wspólne dopasowania, Przeglądarkę chromosomów, AutoClusters, cM Explainer™, i Theory of Family Relativity™ – Teorie Pokrewieństwa Rodziny zanim zdecydujesz się przekonać kolejnego członka rodziny do wykaniania testu DNA.

Kluczowe aspekty dziedziczenia genów

50% swojego DNA dziedziczymy po każdym rodzicu, następnie losowo około 25% po wszystkich dziadkach i babciach, około 12,5% też losowo po wszystkicj pradziadkach i prababciach, itd. – potem mniejsze procenty już dla prapradziadków itd. Z kuzynostwem, wujkami, ciotkami i rodzeństwem dzielimy już to DNA, ale nie dziedziczymy. Ponieważ starsze pokolenia posiadają większe, mniej zrekombinowane segmenty DNA pochodzące od wcześniejszych przodków, ich wyniki są szczególnie cenne. Kluczem do sukcesu jest strategiczne przeprowadzanie testów: wybieranie krewnych, których DNA przybliży Was do celu przy każdym wykonanym teście.

Oto podstawowe zasady, na które warto zwrócić uwagę przy planowaniu strategii badań DNA:

• Zacznij od najstarszych Starsi krewni posiadają większe, mniej zrekombinowane fragmenty DNA pochodzące od wcześniejszych pokoleń, co sprawia, że ich dopasowania są źródłem większej ilości informacji.
• Wykonaj test dla tej linii, która odpowiada na Twoje pytanie. W przypadku pytań dotyczących strony matki, nadaj priorytet wykonania testu DNA swojej matce lub ciotce/wujkowi ze strony matki; w przypadku pytań dotyczących strony ojca, nadaj priorytet swojemu ojcu lub ciotce/wujkowi ze strony ojca.
• Jeden na gałąź przed wieloma na gałąź. Zacznij od przetestowania jednej osoby z każdej głównej gałęzi (matczynej i ojcowskiej). Wykonaj więcej testów tylko wtedy, gdy dana gałąź wymaga dokładniejszego zbadania.
• Wykorzystaj bliskich krewnych do grupowania swojego DNA. Badanie rodziców (lub rodzeństwa i wujków/ciotek) pomaga rozróżnić, które dopasowania, jakie otrzymujesz należą do której strony rodziny.
• Endogamia wymaga nadmiarowości. Jeśli Twoja rodzina pochodzi ze społeczności o charakterze endogamicznym, przetestuj wielu kuzynów z różnych gałęzi rodziny, aby odróżnić faktyczne, niedawno powstałe powiązania od starszych powiązań społecznych.
• Etyka i zgoda przede wszystkim. Wyjaśnij krewnym cele badania, zasady ochrony prywatności i możliwość odmowy. Zaproś do wykonania testu DNA tylko osoby, które czują się w pełni komfortowo, biorąc w nim udział.

Jak zaplanować strategię badań DNA

Krok 1: Czy Twój rodzic może wykonać test DNA?

• Oboje rodzice mogą wykonać test DNA: Zaproś oboje rodziców do wykonania testu. Dzięki temu od razu będziesz mógł podzielić wyniki na dwie grupy: dopasowania od strony matki i dopasowania od strony ojca, co pozwoli Ci zaoszczędzić czas i wysiłek w przyszłości.
• Mogę wykonać test DNA tylko dla jednego rodzica: Zaproś jednego rodzica do wykonania testu DNA. Następnie dodaj strategicznie wybraną osobę ze strony drugiego rodzica (patrz krok 2 poniżej).
• Nie mogę wykonać testu DNA dla rodziców:Zaproś wówczas ciocie, wujków, a potem w następnej kolejności najstarsze kuzynostwo.

Step 2: Jaki jest cel Twoich badań?

• Nieznany ojciec lub zagadka związana z rodziną ojca: Jeśli to możliwe (jeśli nie możesz poprosić ojca o wykonanie testu DNA), przetestuj ciotkę/wujka ze strony ojca (rodzeństwo ojca); kolejnym najlepszym wyborem będą kuzyni pierwszego stopnia od strony ojca.
• Nieznana mama lub zagadka związana z rodziną mamy: Dokładnie ta sama strategia co w przypadku ojca, opisana w punkcie powyżej.
• Określenie, do którego z dziadków należy dopasowanie (jeśli nie możesz wykonać testu dla babć i dziadków): Przeprowadź test na najstarszym żyjącym krewnym najbliższym temu dziadkowi lub babci (najlepiej ciotce lub wujkowi, a następnie najstarszemu kuzynowi).
• Badanie nazwisk (z naciskiem na linię ojcowską): Priorytetowo traktuj osoby o tym samym nazwisku, które pochodzą z linii męskiej.
• Potwierdź/odrzuć pokrewieństwo z danym przodkiem: Wybierz potomków tego przodka z wielu gałęzi w swoim drzewie genealogicznym. Zacznij od jednego na gałąź; dodaj drugiego na gałąź tylko wtedy, gdy dowody są niejasne.
• Endogamiczne pochodzenie (np. Aszkenazyjczycy, Akadyjczycy, Mennonici, Polinezyjczycy): Jako że osoby z tych środowisk mają wiele wspólnych fragmentów DNA z powodu wielopokoleniowych małżeństw w obrębie tej samej społeczności, należy przebadać co najmniej dwóch kuzynów z różnych gałęzi rodziny po odpowiedniej stronie, aby uzyskać jaśniejsze i dokładniejsze wyniki.

Step 3: Analizuj.

Dokonaj analizy wyników testu DNAdokładnie i wykorzystaj wszystkie dostępne narzędzia do analizy odpowiednich dopasowań. Jeśli dopasowania wyraźnie się grupują i wskazują rozwiązanie, zatrzymaj się. Jeśli gałąź nadal jest niejasna, wykonaj test dla jednej dodatkowej osoby i ponownie oceń sytuację.

Drabina priorytetów: Kto w rodzinie powinien wykonać test DNA

1. Rodzic (oboje, jeśli to możliwe): Grupuje wszystkie dopasowania i rozdziela dopasowania pochodzące ze strony matki, i te strony ojca. Dziedziczymy od nich po: ~50%. Najlepsze dla: dowolnego celu; najszybszej klarowności.
2. Ciocia/Wujek (z 1. linii): Pozwala wykryć DNA, którego rodzic mógł Tobie nie przekazać. Typowy udział wspólnego DNA: ~25%. Najlepsze zastosowanie: w przypadku ślepych zaułków po danej stronie rodziny.
3. Dziadkowie i babcie (jeśli nadal żyją): Ich DNA zawiera segmenty bliższe najstarszych przodków; Losowo dziedziczymy od nich po: ~25%.
4. Najstarsi kuzyni (po stronie docelowej): Reprezentują DNA swoich rodziców i Waszych dziadków; dobry substytut, gdy ciocie, wujkowie nie mogą wykonać DNA. Typowy wspólny udział DNA: ~12,5%. Najlepsze zastosowanie: przypisywanie do gałęzi; triangulacja.
5. Przyrodnie rodzeństwo (po stronie docelowej): Zawęża do jednego rodzica i wyodrębnia dopasowania specyficzne dla danej strony. Typowo wspólne DNA: ~25%. Najlepsze dla: nieznanego pochodzenia; sortowania stron.
6. Dalsi kuzyni (po stronie docelowej): Dalsze, ale nadal przydatne; wzmacnia triangulację między liniami. Typowe wspólne DNA: ~3%. Najlepsze do: potwierdzenia pokrewieńśtwa z konkretnym przodkiem.

*Procenty są wartościami średnimi; dla genealogii istotne jest to, jak długie są wspólne segmenty i jak się one grupują. Proszę zauważyć, iż jest różnica w dziedziczeniu, a dzieleniu wspólnego DNA!

Przykładowe sytuacje:

Oto kilka typowych scenariuszy, w których testy DNA mogą pomóc w rozwiązaniu rodzinnej tajemnicy, wraz z zaleceniami dotyczącymi strategii testowania w każdej sytuacji:

1) Nieznany ojciec (lub ślepy zaułek w historii rodziny po stronie ojca)

• Wykonaj test sobie (jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś) i poproś o wykonanie testu swoją mamę (aby wykluczyć i oddzielić dopasowania pochodzące ze strony mamy).
• Przetestuj ciotkę/wujka ze strony ojca, jeśli to możliwe; w przeciwnym razie przetestuj przyrodnie rodzeństwo ze strony ojca lub kuzyna pierwszego stopnia ze strony rodzeństwa ojca.
• Skorzystaj z funkcji wspólnych dopasowań, przeglądarki chromosomów i automatycznych klastrów (AutoClusters), aby pogrupować dopasowania po stronie ojca; sprawdź teorię pokrewieństwa rodzinnego (Theory of Family Relativity™), która proponuje ścieżkę pokrewieństwa. Jeśli pojawią się dwie odrębne grupy ojcowskie, przetestuj osobę z mniejszej/niejasnej grupy, aby rozstrzygnąć wątpliwości.

2) Ślepy zaułek z XIX wieku w historii po stronie mamy

• Przetestuj siebie i ciotkę/wujka od strony matki. Porównaj lokalizacje klastrów i nazwiska; w razie potrzeby skoncentruj się na kuzynie drugiego stopnia, aby ustalić wiarygodność linii w tym scenariuszu.

3) Pochodzenie endogamiczne

• Przetestuj siebie oraz dwóch kuzynów z różnych gałęzi rodziny po stronie docelowej.
• Priorytetowo traktuj najdłuższe segmenty w stosunku do wszystkich małych segmentów.
• Przetestuj trzecią osobę tylko wtedy, gdy klastry pozostają wymieszane.

4) Przypisanie tajemniczego dopasowania do właściwego dziadka lub babci

• Przetestuj najbliższego żyjącego krewnego dla każdego z dziadków (ciotka/wujek, praciotka/prawujek).
• Jeśli dopasowanie koncentruje się wokół przebadanych krewnych ze strony dziadka A i ma z nimi wspólny długi segment, otrzymałeś odpowiedź

Taktyki pozwalające zaoszczędzić

Nie możesz obecnie zakupić wielu testów DNA? Oto co możesz zrobić:

• Zacznij od przetestowania tylko jednej osoby na linię. Przetestuj dalsze osoby tylko wtedy, gdy chcesz rozwikłać zagadki lub potwierdzić historie w gałęziach rodziny.
• Wykorzystaj alternatywne rozwiązania dotyczące grupowania dopasowań. Jeśli nie masz rodziców, lub rodzice nie chcą wykonać testów, skorzystaj z kombinacji rodzeństwa, wujka/ciotki i kuzyna, aby uzyskać zbliżony efekt grupowania dopasowań na te ze strony mamy, i te ze strony taty..
• Wybieraj strategicznie. Wyjaśnij cel („Próbujemy zidentyfikować rodziców prababci”). Zaproponuj udostępnienie wyników i opis historii rodziny.
• Zaplanuj zakup testów DNA. Zestawy są często przeceniane w okresie świątecznym.

Jak zdecydować między dwoma kandydatami na wykonanie testu

Jeśli masz dwóch krewnych, których możesz zbadać, i musisz wybrać między nimi, oto kilka pytań, które mogą pomóc Ci podjąć tę decyzję:

• Kto jest starszy i bardziej spokrewniony z docelowym przodkiem? (Zazwyczaj wygrywa starsze pokolenie).
• Kto w jaśniejszy sposób reprezentuje daną gałąź rodziny?
• Kto pozwala na uzyskanie szerszego zakresu badania? (Osoba badana, która ma innych rodziców niż wcześniej badani krewni, rozszerza zakres wykrywanego DNA).

Jeśli nadal nie możesz się zdecydować, zacznij od osoby, która jest najbardziej dostępna i entuzjastyczna. Wyniki, które można wprowadzić w życie, są lepsze niż idealne plany na papierze.

Podsumowując: Im starszy, tym lepiej!

Zacznij od najstarszego, najbliższego krewnego po stronie, która odpowiada na Twoje pytanie. Postaraj się znaleźć jedną osobę do badania z każdej gałęzi rodziny, zanim dodasz kolejne. Dokładnie analizuj wyniki i wykorzystaj wszystkie dostępne narzędzia, aby uzyskać jak najwięcej informacji z każdego dopasowania. Takie podejście pozwala ograniczyć koszty i uzyskać wysoką skuteczność, pomagając przekształcić DNA w dowód bez nadwyrężania budżetu.

Wskazówka: Jeśli ktoś z Twojej rodziny wykonał już test gdzie indziej, wykonanie testu DNA MyHeritage sprawi, że jego wyniki pojawią się równolegle z Twoimi narzędziami i dopasowaniami.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące strategii przeprowadzania badań DNA w rodzinie

Kogo powinienem zbadać w pierwszej kolejności, jeśli moi rodzice nie mogą wykonać testu DNA?

Zacznij od najstarszych krewnych blisko spokrewnionych z linią, którą badasz. Idealne są ciotki lub wujkowie. Jeśli nie są dostępni, zbadaj starszego kuzyna z tej linii. Zbadaj również siebie, aby porównać i dopasować wyniki.

Czy warto, żeby moje rodzeństwo też wykonało test DNA, skoro ja już go zrobiłem?

Tak — rodzeństwo dziedziczy różne kombinacje DNA Waszych rodziców. Badanie jednego z rodzeństwa po stronie docelowej może ujawnić cechy, których Ty nie odziedziczyłeś, i wzmocnić triangulację. Jeśli budżet jest ograniczony, priorytetowo potraktuj krewnych starszego pokolenia; jeśli nie ma takich osób, dobrym drugim wyborem będzie jedna osoba z rodzeństwa oraz ciotka/wujek lub starszy kuzyn.

Ilu krewnych muszę przebadać, aby pokonać przeszkodę w badaniach genealogicznych?

Zacznij od jednej osoby z danej gałęzi, a następnie zatrzymaj się i przeanalizuj sytuację. Wiele problemów można rozwiązać przy pomocy 2–4 odpowiednio dobranych krewnych, zamiast dużej grupy. Gdy zagadka jest nierozwiązana, najpierw wybierz najstarszego dostępnego krewnego z niejasnej gałęzi, aby zmaksymalizować nowe, długie segmenty.

Co jeśli moja rodzina pochodzi ze społeczności endogamicznej?

Zaplanuj testowanie dla wielu kuzynów z różnych gałęzi rodziny po odpowiedniej stronie. Endogamia powoduje powstawanie wielu odległych dopasowań, które mają wiele wspólnych małych segmentów, więc skup się na dopasowaniach z najdłuższymi wspólnymi segmentami DNA, wspólnymi nazwiskami/lokalizacjami i wspólnymi dopasowaniami DNA. Zweryfikuj je z pomocą rekordów historycznych. Należy się spodziewać, że na każdą niejednoznaczną grupę potrzebna będzie jedna dodatkowa osoba, aby oddzielić DNA społeczności od niedawnych przodków.

Czy powinienem poczekać na promocję, czy spróbować przesłać dane z innej usługi?

Promocje są powszechne, więc tak, warto poczekać na promocję, jeśli to możliwe. Najpierw sprawdź aktualne zasady dotyczące przesyłania danych; jeśli przesyłanie danych jest dozwolone, może to zaoszczędzić konieczności zakupu zestawu. Jeśli nie, kup nowy zestaw dla krewnego o najwyższym priorytecie. Wyciągaj wnioski z istniejących wyników przed zamówieniem kolejnego testu.