Jak badać swoich żydowskich przodków na MyHeritage?

  • Od Katie
10 marca, 2022
Jak badać swoich żydowskich przodków na MyHeritage?

Od zawsze kultura żydowska kładła duży nacisk na rodzinę oraz na znajomość własnych korzeni. Jeśli masz żydowskich przodków, lub uważasz, że możesz mieć, istnieje wiele dostępnych źródeł, które pomogą Ci dowiedzieć się więcej na ich temat. MyHeritage posiada bogaty wybór kolekcji rekordów historycznych, szczególnie cennych dla osób badających żydowską historię rodziny.

W tym artykule zbadamy koncepcję tożsamości żydowskiej i poruszymy ważne punkty, o których należy pamiętać o historii żydowskiej, a następnie zanurzymy się w żydowskie rekordy dostępne na MyHeritage i jak je przeszukiwać. Zbadamy również, w jaki sposób testy DNA mogą pomóc Ci dowiedzieć się więcej o Twoim żydowskim dziedzictwie.

Czym jest żydowskie pochodzenie etniczne?

Podczas gdy większość innych grup etnicznych jest związana z określonym regionem geograficznym, tożsamość narodu żydowskiego jest nieco bardziej złożona. Społeczności żydowskie żyły i rozwijały się na niemal wszystkich kontynentach przez wiele stuleci, tworząc odrębne podgrupy etniczne i kulturowe. Co więcej, choć tożsamość żydowską często klasyfikuje się raczej jako tożsamość religijną niż etniczną, w rzeczywistości jest ona jednym i drugim. Oznacza to, że osoby urodzone w obrębie społeczności żydowskiej są nadal uważane za Żydów, nawet jeśli wyznają inną religię, a osoby nieposiadające żadnego dziedzictwa żydowskiego, które przeszły na religię żydowską, są również uważane za Żydów.

MyHeritage DNA Ethnicity Estimate obecnie identyfikuje 5 żydowskich podgrup etnicznych – więcej niż jakakolwiek inna firma przeprowadzająca testy DNA:

  • Żyd aszkenazyjski
  • Żydzi Sefardyjscy – Północnoafrykańscy
  • Żyd etiopski
  • Żydzi jemeńscy
  • Żydzi Mizrahi – Irańczycy/Irakijczycy

Każda z tych grup etnicznych ma całkowicie unikalny zestaw cech kulturowych, w tym geografię, historię, kulturę i język. Mimo to wszystkie one identyfikują się jako jedna grupa kulturowa, która ma wspólną tożsamość, obejmującą historię, kulturę, język itd.

Na przykład Żydzi aszkenazyjscy wywodzą się z grupy ludności żydowskiej, która we wczesnym średniowieczu zamieszkiwała tereny Francji i Niemiec, a następnie na przestrzeni wieków migrowała do Europy Wschodniej, głównie z powodu prześladowań. Mówili w jidysz, a także w innych językach wschodnioeuropejskich, takich jak niemiecki, rosyjski, ukraiński czy polski, a ich kuchnię charakteryzowały składniki, które były dla nich najłatwiej dostępne: pszenica, nabiał, gęś i inne ptactwo, kapusta i warzywa korzeniowe.

Natomiast Żydzi sefardyjscy umocnili swoją wspólną tożsamość w Sefaradzie, hebrajskim określeniu Półwyspu Iberyjskiego. Po wypędzeniu Żydów z Hiszpanii w 1492 r. i z Portugalii w 1497 r. osiedlili się oni w takich regionach, jak Turcja, Grecja, Bałkany i Afryka Północna, i stali się dominującą kulturą żydowską na tych terenach. Mówili różnymi wariantami języka judeo-hiszpańskiego, a także tureckim, greckim, arabskim itd. Ich kuchnie zawierały lokalne smaki, które łatwiej było uzyskać w cieplejszym klimacie: różne zioła, ryż, przyprawy, świeże warzywa, rośliny strączkowe i oliwę z oliwek.

Niektóre potrawy, które częściej można znaleźć na stole Żydów sefardyjskich lub bliskowschodnich

Niektóre potrawy, które częściej można znaleźć na stole Żydów sefardyjskich lub bliskowschodnich

Pomimo tych różnic, obie te grupy – podobnie jak wszystkie grupy żydowskie – wywodzą się ze starożytnego Izraela i Judy. Nawet po osiedleniu się w różnych miejscach Europy zarówno Żydzi sefardyjscy, jak i aszkenazyjscy modlili się i studiowali Torę po hebrajsku i aramejsku, obchodzili te same święta, przestrzegali tych samych praw religijnych i przekazywali tę samą narrację o swojej historii kulturowej. Istniały pewne różnice: na przykład różniły się części ich nabożeństw modlitewnych, mieli też różne zwyczaje dotyczące niejednoznacznych aspektów prawa żydowskiego. Jednak z antropologicznego i historycznego punktu widzenia różnice te są nieistotne w porównaniu ze spójną, nadrzędną tożsamością żydowską, którą podzielali.

Istotna historia

Duża różnorodność kultury żydowskiej utrudnia szybkie przedstawienie tła historycznego, które byłoby istotne dla wszystkich podgrup. Ważne jest, by badać historię regionu, z którego pochodzili przodkowie, aby zrozumieć kontekst historyczny, w którym żyli. Jest to szczególnie ważne w regionach, które na przestrzeni dziejów często zmieniały właściciela.

Istnieje jednak kilka wspólnych cech, o których należy pamiętać, badając żydowską historię rodziny.

  • Do czasu emancypacji w XIX wieku Żydzi nie byli tak naprawdę uważani za „obywateli” żadnego kraju. W niektórych krajach byli traktowani jako własność suwerena, w innych jako cudzoziemcy, którym pozwolono osiedlić się w określonym regionie. Może to wpływać na sposób prowadzenia ewidencji żydowskich mieszkańców.
  • Podczas gdy Żydzi mieszkający w krajach chrześcijańskich doświadczali więcej przemocy i surowych prześladowań, ci pod panowaniem muzułmańskim również nie byli traktowani jak równi sobie. Żydzi zarówno na terenach chrześcijańskich, jak i muzułmańskich byli zazwyczaj obłożeni wysokimi podatkami, a wiele aspektów ich życia było ograniczonych lub regulowanych – od tego, jak mogli się ubierać, jakie zawody mogli wykonywać i jak wysoko mogli budować swoje struktury społeczne.
  • W niektórych miejscach istniały nawet limity małżeństw, co prowadziło do zawierania wielu „nieoficjalnych” małżeństw, które nigdy nie były rejestrowane przez władze.

Wyszukiwanie żydowskich rekordów na MyHeritage

Biorąc pod uwagę, że naród żydowski był mniejszością rozprzestrzenioną w szerokim zakresie regionów geograficznych, może być nieco skomplikowane zidentyfikowanie zbiorów wartościowych dla genealogii żydowskiej. Historyczne zapisy dotyczące żydowskich przodków mogą być znalezione w specyficznie żydowskich kolekcjach, ale mogą być również znalezione wśród zapisów dla innych mniejszości lub ogółu ludności – nawet wśród zapisów kościelnych! W niektórych regionach, w XVII i XVIII wieku, kościoły były zobowiązane do prowadzenia rejestrów wszystkich mieszkańców miasta, bez względu na ich wyznanie.

MyHeritage jest domem dla wielu ważnych żydowskich kolekcji i zasobów. Wśród zbiorów o istotnym znaczeniu dla badaczy dziedzictwa żydowskiego znajdują się następujące:

W dodatku MyHeritage ma partnerstwo z JewishGen umożliwiając użytkownikom dostęp do rekordów z tego kluczowego źródła genealogii żydowskiej na platformie MyHeritage.

Jedną ze wskazówek od naszego Eksperta Genealogii Daniela Horowitza jest wejście do Katalogu Zbiorów i wpisanie słowa „Żyd” w pole wyszukiwania:

Wpisanie terminu „Żyd” (ang. Jew) w polu wyszukiwania w Katalogu Zbiorów

Wpisanie terminu „Żyd” (ang. Jew) w polu wyszukiwania w Katalogu Zbiorów

Spowoduje to wyświetlenie wyników obejmujących kolekcje zawierające słowo „Żyd” (ang. Jew) lub ” Żydowski” (ang. Jewish) zarówno w tytule, jak i w opisie. Można także spróbować użyć dodatkowych powiązanych słów kluczowych, takich jak „Izrael” (ang. Israel) i „Holokaust” (ang. Holocaust).

Kolekcje gazet i książek na MyHeritage zawierają również wiele zasobów Żydowskich, takich jak Kronika Żydowska (ang. The Jewish Chronicle). Kolekcje roczników zawierają również publikacje z żydowskich szkół i uczelni. Mogą one być nieco trudniejsze do znalezienia, ale pojawią się w wyszukiwarce MyHeritage, gdy będziesz szukał kogoś, kto jest w nich wspomniany lub w Record Matches, gdy ta osoba ma profil na Twoim drzewie.

Globalne Tłumaczenie Nazwisk™ – Global Name Translation™ rekordów Żydowskich

Jedną z funkcji, która wyróżnia MyHeritage jako źródło genealogiczne jest Globalne Tłumaczenie Nazwisk™ (ang. Global Name Translation™), funkcja, która pozwala na wyszukiwanie rekordów w innych językach i systemach zapisu przy użyciu Twojego języka ojczystego. Algorytm identyfikuje nazwisko, którego szukasz w dodatkowych językach i wyciąga wyniki rekordów w tych językach, a następnie tłumaczy je z powrotem na Twój język.

Nauka czytania alfabetu hebrajskiego – odczytywania zarówno hebrajskich, jak i jidysz nazwisk – jest zaletą w badaniach genealogicznych Żydów, ale funkcja Globalne Tłumaczenie Nazwisk™ (ang. Global Name Translation™) pozwala oszczędzić Ci tego kłopotu. Funkcja ta jest szczególnie przydatna przy przeszukiwaniu zapisów Żydowskich z Europy Wschodniej w języku rosyjskim lub ukraińskim, a także zapisów z Grecji w języku greckim.

Żydowskie DNA na MyHeritage

Inną drogą, którą MyHeritage oferuje do badania Twojego Żydowskiego dziedzictwa jest test DNA.

Testy DNA MyHeritage oferują najbardziej zróżnicowane i szczegółowe wyniki pochodzenia Żydowskiego na rynku, z 5 Żydowskimi grupami etnicznymi i 55 Grupami Genetycznymi pochodzenia Żydowskiego.

Pod względem dopasowania DNA, MyHeritage posiada jedną z największych baz danych DNA na świecie i oferuje najnowocześniejsze narzędzia do sortowania, organizowania i analizowania Twoich dopasowań DNA w celu osiągnięcia wglądu w Twoją historię rodziny.

Czy Żydowskie DNA dowodzi pochodzenie Żydowskie?

Wyniki badań Żydowskiego pochodzenia etnicznego oczywiście sugerują Żydowskie pochodzenie, zwłaszcza jeśli odsetek Żydowskiego DNA w Twoich wynikach wynosi ponad 6%. Należy jednak pamiętać, że szacunkowa ocena etniczności jest tylko szacunkową oceną. Obecność Żydowskiego pochodzenia etnicznego w wynikach oznacza, że pewien procent Twojego DNA ma cechy wspólne z osobami pochodzenia Żydowskiego, ale nie jest to ostateczny dowód na to, że jesteś pochodzenia Żydowskiego.

Jedynym sposobem na udowodnienie Żydowskiego pochodzenia jest połączenie swojego drzewa genealogicznego z przodkami, którzy historycznie potwierdzili, że byli Żydami. DNA może Ci w tym pomóc poprzez połączenie Cię z DNA Matches, z którymi możesz mieć wspólnego przodka o potwierdzonym Żydowskim pochodzeniu.

Funkcje filtrowania w MyHeritage mogą pomóc Ci skupić się na DNA Matches z Żydowskim pochodzeniem etnicznym. Na swojej liście DNA Matches kliknij „Filtry” (ang. Filters). Następnie kliknij „Wszystkie etniczności” (ang. All ethnicities) i wybierz Żydowskie pochodzenie etniczne, na którym chciałbyś się skupić.

Endogamia a Żydowskie DNA

Jeśli jesteś pochodzenia Żydowskiego, ważne jest, abyś wziął pod uwagę, że społeczności Żydowskie – zwłaszcza, choć nie tylko, społeczności Żydów aszkenazyjskich – były historycznie endogamiczne. Ponieważ ludzie w tych społecznościach zawierali małżeństwa między sobą, Żydzi zazwyczaj dzielą ze sobą więcej DNA niż przeciętnie, a to oznacza, że związki z osobami pasującymi do siebie pod względem DNA mogą wydawać się bliższe niż są w rzeczywistości.

W związku z tym, analizując swoje dopasowania DNA, należy zwracać szczególną uwagę na długość wspólnych segmentów, a nie na całkowitą ilość wspólnego DNA. Pojedynczy, dłuższy odcinek wspólnego DNA jest silniejszym wskaźnikiem identyfikowanego pokrewieństwa niż wiele krótkich odcinków.

Tagi: ,