Zapachy: Specyficzne wspomnienia

Zapachy mogą wyzwalać wspomnienia sprzed lat i natychmiast wciągają nas w inną epokę. Dla mnie zapach rosołu przypomina kuchnię z dzieciństwa. Mieszkając z dala od domu często gotuję zupę z kurczakiem, używając przepisu Mamy; gdy tylko czuję tęsknotę za domem.

Niektórzy z nas dzielą się zbiorowymi wspomnieniami, jeśli chodzi o zapach. Na przykład zapach ciasta z dyni może sprawić, że wielu z nas wspomina jesień. Zapach chloru, czy skoszonej trawy może sprawić, że będziemy wspominać lato i baseny.

Większość z nas pamieta zapach związany ze wspomnieniami, które są dla nas specyficzne. Na przykład za każdym razem, gdy odwiedzałam moich dziadków, kiedy mnie bawili, grałam z trzema bardzo małymi lalkami, które babcia kupiła dla mnie. Zawsze trzymałam lalki w starej małej szufladzie w ich komodzie, która miała wyraźny i stęchły zapach. Wiele lat później jako dorosła osoba, gdy napotykam ten zapach, wracam do czasów, gdy bawiłam się lalkami z moją babcią. Pamiętam szczęście, które wtedy odczuwałam i odczuwam żal, który wciąż mam, gdyż nie ma jej już wśród nas.

Zazwyczaj zapachy kojarzone ze wspomnieniami są znaczące, czyli takie które odnoszą się do specyficznych miejsc i ważnych okresów z naszego życia.

Z naukowego punktu widzenia powodem, dla którego zapachy mogą przywoływać wspomnienia, jest nerw węchowy, który umiejscowiony jest w mózgu. Nerw węchowy znajduje się również w nosie i na dole mózgu. Jest połączony z częściami mózgu, które kontrolują twoją pamięć i emocje – ciało migdałowate i hipokamp. Właśnie dlatego zapachy mogą automatycznie wyzwalać silne emocje i wspomnienia.

Związek między zapachami i pamięcią znany jest jako „fenomen Prousta”. Zjawisko to zostało nazwane na cześć francuskiego pisarza, Marcela Prousta, który napisał w swojej powieści À la recherche du temps perdu („W poszukiwaniu straconego czasu”) o dzieciństwie, i zapachu herbatników i herbaty z dzieciństwa. Powieść po raz pierwszy opublikowano w 1913 roku i wpłynęła na istniejące badania między zapachem a wspomnieniami.

Pewne zapachy mogą sprawić, że poczujemy się emocjonalnie i nostalgicznie. Wspomnienia związane z zapachami mogą być wywoływane przez mydła, żywność, detergenty do prania, naturę, perfumy i wiele innych. Czasem zupełnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, dlaczego specyficzny zapach przypomina nam dane wydarzenie, ale wciąż odczuwamy emocje.

Zapachy mogą doprowadzić nas do wspominania zarówno pozytywnych, jak i negatywnych wspomnień z przeszłości. W rzeczywistości nasz węch jest najbardziej kojarzony z wyzwalaniem emocji i wspomnień niż którekolwiek z naszych pozostałych zmysłów. Nasi przodkowie również doświadczyli tego zjawiska i odnosili się do własnych wspomnień z dzieciństwa.

Jakie zapachy wywołują u Ciebie wspomnienia? Podziel się z nami swoimi historiami!