Dzięki jednemu zdjęciu i dopasowaniu DNA udało mi się odkryć tajemnicę, która była zabrana do grobu

Maria Brolin, doświadczona genealog i pedagog ze Szwecji, ostatnio pomogła jednemu ze swoich klientów dokonać niesamowitego przełomu przy użyciu zaawansowanych narzędzi DNA MyHeritage. Oto jej historia:

Po raz pierwszy tak naprawdę poznałam historię swoich przodków ze strony matki i zobaczyłam drzewo genealogiczne, gdy dziadek pokazał mi wyniki badań rodziny, nad którymi pracował jego brat. Byłam zdumiona, kim są ci ludzie, którzy przyczynili się do tego, że tu jestem, ale byłam młoda i nie interesowałam się wówczas genealogią. Do czasu kiedy w 2008 r. rozpoczęłam własne badania genealogiczne, a to od razu mnie to wciągnęło. W 2014 r. wykonałam swój pierwszy test DNA, a po nim wiele kolejnych w rodzinie, i od tego momentu jestem zaintrygowana cudownym światem naszych chromosomów. Od kilku lat zajmuję się genealogią genetyczną, prowadząc wykłady i warsztaty zarówno osobiście, jak i online. W 2018 roku założyłam własną firmę Gener & Anor (www.generanor.se) która ma na celu edukowanie ludzi w zakresie genealogii genetycznej. Oferuję również badania na zlecenie dla osób, które poszukują swoich rodziców i dziadków. Ta historia jest jednym z takich przypadków.

Znam Barbro już od kilku lat. Spotkałyśmy się, gdy prowadziłam wykłady w lokalnym stowarzyszeniu genealogicznym. Wiedziałam, że od ponad 50 lat poszukuje ona swojego dziadka od strony matki. Barbro, która miała już 75 lat, uznała, że nadszedł czas, aby uzyskać pomoc w poszukiwaniach. Przeprowadziła solidną ilość badań genealogicznych, korzystając z rejestrów kościelnych i innych źródeł. Zrobiła także test DNA i przeniosła jego wyniki do MyHeritage i innych baz danych. Trudno jej było zinterpretować wszystkie liczby i słowa i zrozumieć, co właściwie oznacza wynik DNA. Zeszłego lata skontaktowała się ze mną, a ja zgodziłam się zająć się jej sprawą.

Jedna wskazówka: zdjęcie z przejmującym napisem

Babcia Barbro wiedziała, kto jest ojcem jej nieślubnej córki, ale nigdy tego nie ujawniła – ani córce, ani wnukom. Zmarła w 1951 roku w wieku 65 lat, nigdy nie wyjawiwszy jego nazwiska. Jedyne, co o nim powiedziała, to: „On nie chciał o nas wiedzieć, dlatego nigdy nie będziemy o nim mówić”. Tajemnicę zabrała do grobu, ale pozostawiła po sobie ważną wskazówkę: zdjęcie. Na zdjęciu, które znaleziono po jej śmierci, widać młodego mężczyznę, a na odwrocie widnieje smutny napis:

Ten, któremu najlepiej i najszczerzej wierzyłam
ten, który mieszkał w moim sercu
przyszedł i szepnął zapomnij
i przemknął jak szybki sen.

Dziadek Barbro

Tekst na odwrocie zdjęcia

Zdjęcie jest przypisane do fotografa “Anton & Co” ze Sztokholmu.

Babcia Barbro, Anna, urodziła się w 1886 r. w parafii Tengene, która znajduje się w okręgu Skaraborg na południu Szwecji. Pracowała jako służąca w okolicy swojego domu, ale przez pewien czas mieszkała także w Skövde i Uddevalla. W listopadzie 1909 roku przeniosła się do parafii Kungsholm w Sztokholmie, by pracować u tamtejszej rodziny, ale w czerwcu 1910 roku przeniosła się ze Sztokholmu do Vänersborga, gdzie mieszkał jej brat. W tym czasie była już w ciąży ze swoją przyszłą córką Magnhildą. Magnhilda urodziła się ostatniego dnia listopada 1910 roku, a więc musiała zostać poczęta w lutym lub marcu tego samego roku. Możemy więc być pewni, że poczęcie miało miejsce w Sztokholmie. Jednak kto był ojcem?

Zaczęłam od zalogowania się na konto Barbro w serwisie, w którym pierwotnie przeprowadzała testy, i zaczęłam przeglądać jej dopasowania DNA. Było kilka dopasowań DNA, które Barbro była w stanie zidentyfikować jako należące do jej matki i ojca, ale nie znalazłam żadnych dobrych dopasowań DNA, które mogłyby być prześledzone wstecz aż do jej dziadka od strony Matki. Następnie zalogowałam się na konto Barbro na MyHeritage i tutaj udało mi się nieco więcej zdziałać. Jej następnym najlepszym dopasowaniem DNA było tajemnicze dopasowanie, które nazwiemy John, z którym dzieliła 245.5 cM (jednostek wspólnego DNA). Barbro nie była w stanie znaleźć połączenia między Johnem a znanymi członkami jej rodziny, ale ja miałam poczucie, że jestem na dobrej drodze.

Uważam, że narzędzia genealogii genetycznej oferowane przez MyHeritage są najbardziej wartościowe z obecnie dostępnych. Wiele dopasowań DNA zawierało informację o przybliżonym wieku osób, co może okazać się bardzo przydatne, jeśli dopasowanie DNA ma bardzo powszechne nazwisko i jest trudne do zidentyfikowania. To, co najbardziej doceniam w MyHeritage to możliwość przeglądania wspólnych dopasowań DNA, a także to, że posiada nieocenione narzędzie triangulacji, Przeglądarkę Chromosomów One-to-many.

MyHeritage udostępnia listę dopasowań DNA. W przypadku Johna, MyHeritage wskazał szacunkowe pokrewieństwo między Johnem a DNA, które dzielił z Barbro, jak również ile DNA dzielił z tym DNA, mierzone w cM. To bardzo cenne i często może nas naprowadzić na właściwy kierunek. Na przykład, jeśli masz 100 cM wspólnego DNA, a Twój odpowiednik ma 800 cM wspólnego DNA z tym samym odpowiednikiem, to jest to dla nas bardzo dobry trop, gdy szukamy naszego wspólnego połączenia. W tym przykładzie Twój odpowiednik DNA jest znacznie bliżej spokrewniony ze wspólnym odpowiednikiem niż Ty.

W przypadku Barbro, dzieliła ona 58 cM z dopasowaniem, podczas gdy John dzielił aż 545 cm właśnie z tym samym dopasowaniem. Pozwoliło mi to ruszyć do dalszych poszukiwań. Ponadto ukazało się jeszcze inne dopasowanie, z którym Barbro dzieliła 102 cM. John natomiast dzielił z nim 276 cM. Korzystając z tradycyjnej genealogii w zapisach kościelnych i rejestrach, wkrótce udało mi się powiązać Johna z pozostałymi dwoma pasującymi osobami. Dało mi to drzewo genealogiczne, nad którym mogłam dalej pracować.

Innym nieocenionym narzędziem, o którym wspomniałam wcześniej, jest Przeglądarka chromosomów. Narzędzie to informuje nas, gdzie w chromosomie znajduje się wspólne DNA z danym dopasowaniem. Biorąc pod uwagę, że ludzie dziedziczą po dwa chromosomy w każdej parze, jeden od matki, a drugi od ojca, jeśli Ty i pewne dopasowanie DNA posiadacie inne, wspólne dopasowanie DNA, nie można automatycznie wywnioskować, że wszyscy troje jesteście spokrewnieni poprzez tę samą linię przodków, czy przez różne linie. Jednakże używając Przeglądarki Chromosomów na MyHeritage, możesz być w stanie to ustalić. Jeśli 3 z Was mają wspólne (znane jako „triangulowane”) segmenty w tym samym miejscu, w tym samym chromosomie, możesz być pewien, że jesteście spokrewnieni poprzez tę samą linię przodków. Ponadto, skorzystałam również narzędzia AutoCluster w MyHeritage, aby ułatwić obserwację wzorów i połączeń między dopasowaniami DNA.

Dopasowanie DNA Barbro, które dzieli z Johnem. Fioletowe paski po prawej stronie informują nas, że Barbro, John i ich wspólne dopasowanie „triangulują”, a zatem mają tę samą linię przodków

Wykorzystując informacje, które otrzymałam z MyHeritage, dotyczące wspólnych dopasowań DNA i triangulacji wraz z tradycyjną pracą genealogiczną, byłam w stanie połączyć trzy dopasowania DNA w drzewo genealogiczne. Następnie, na innej stronie internetowej, skorzystałam z narzędzia prawdopodobieństwa, tak aby wygenerować teorie na temat tego, jak wszystkie dopasowania mogły być powiązane. Jeden z nich, Gustaf, mieszkał w parafii Matteus w Sztokholmie w 1910 roku, niedaleko parafii Kungsholm. W tym czasie nie był żonaty. Drugi brat nie mieszkał w Sztokholmie, więc dowody wskazywały na Gustafa.

Postanowiłam zajrzeć na stronę Svenskt Porträttarkiv, darmową szwedzką stronę z portretami. Przeprowadziłam szybkie wyszukiwanie i byłam wręcz zszokowana, gdy prawie od razu znalazłem Gustafa. Podobieństwo między zdjęciem tam zamieszczonym a fotografią znalezioną w posiadłości babci Anny było uderzające! To był ten sam człowiek, który patrzył w aparat fotograficzny. Zagadka była już niemal rozwiązana.

Dziadek od strony matki Barbro, Gustaf, szwedzkie archiwum portretowe

Zaczęłam kreślić mapę życia Gustafa od 1910 roku. Gustaf ożenił się później i miał z tego małżeństwa dzieci. Po pewnych poszukiwaniach odkryłam, że Barbro miała przyrodnią kuzynkę, która nadal żyła. Skontaktowała się z nią listownie i opowiedziała swoją historię oraz to, co odkryliśmy dzięki genealogii genetycznej. Dołączyła również zdjęcie, które zostało znalezione w posiadłości. Reakcja była natychmiastowa: „To jest mój dziadek Gustaf!”. Przyrodnia kuzynka Barbro miała w domu identyczne zdjęcie, co ponad wszelką wątpliwość dowodziło, że Gustaf tak naprawdę był dziadkiem Barbro od strony matki.

Barbro w końcu poznała odpowiedź na pytanie, kim był jej dziadek. Niestety, dla jej matki Magnhild było już za późno na odpowiedzi, gdyż zmarła ona w 1979 roku. Magnhild miała na drugie imię Gustava i możnaby teraz zastanawiać się, czy aby nie otrzymała imienia po swoim ojcu. Gustaf zmarł w Sztokholmie w 1966 r.

Aby pomóc Barbro zrozumieć nieco więcej o jej dziadku, musiałam cofnąć się wstecz, i zacząłam badać życie Gustafa jeszcze wcześniej. Urodził się w parafii Skövde i tam mieszkał w młodości. Później zamieszkał gdzie indziej, ale w 1904 r. wrócił do Skövde i tam zamieszkał z ojcem, matką i kilkorgiem rodzeństwa. W 1907 r. przeniósł się do Sztokholmu. W tym właśnie okresie babcia Barbro pracowała jako służąca w Skövde. Według naszej teorii Anna i Gustaf znali się z czasów pobytu w Skövde, a po przeprowadzce do Sztokholmu nawiązali ze sobą kontakt. Co dokładnie się wydarzyło, nigdy się nie dowiemy, ale wiemy, że w rezultacie urodziło się dziecko.

Muszę zaznaczyć, że jest to przypadek wyjątkowy. Na ogół bardzo rzadko udaje się wyciągnąć ostateczne wnioski co do pokrewieństwa wyłącznie na podstawie genealogii genetycznej (chyba że, oczywiście, trafimy na bardzo bliską zgodność). Gdyby nie zdjęcie zweryfikowane przez przyrodniego kuzyna Barbro, ustalenie tego faktu wymagałoby znacznie więcej pracy, a i tak być może nie udałoby się rozwiązać tej zagadki. Ustalenie pokrewieństwa za pomocą DNA wymaga wielu analiz i często wnioskuje się o dużym prawdopodobieństwie pewnego pokrewieństwa, nie mogąc go w pełni potwierdzić. Często kończy się to hipotezami, które trzeba udowodnić lub odrzucić. W tym przypadku tak się nie stało, i chcę to podkreślić. Przyrodnia kuzynka Barbro mieszka we Francji, gdzie badania DNA są nielegalne, i w obecnych okolicznościach nie ma możliwości potwierdzenia poprzez wykonanie testu DNA.

Jestem bardzo szczęśliwa i wdzięczna, że mogłam pomóc Barbro znaleźć odpowiedź na nurtujące ją przez całe życie pytanie. Otrzymała nazwisko swojego dziadka, oraz kuzynostwo odnalazło się. Najlepsze, tajemniczne dopasowanie Barbro na MyHeritage, John, okazał się być kuzynem z drugiej linii. Bez MyHeritage i narzędzi, które oferuje, z pewnością nie bylibyśmy w stanie rozwiązać tej zagadki.

Babcia Barbro, Anna

Anna & Córka Gustafa, Magnhilda, z córkami Evą i Barbro

***

Maria Brolin jest aktywnym genealogiem, zajmującym się badaniami genealogicznymi od 2008 r., a swój pierwszy test DNA wykonała w 2014 r. Od kilku lat zajmuje się genealogią z DNA, prowadzi wykłady, kursy i warsztaty, zarówno na miejscu w stowarzyszeniach i w placówkach edukacyjnych, ale także online. W 2018 r. założyła firmę Gener & Anor (www.generanor.se), firma, której celem jest edukacja w zakresie genealogii DNA. Maria oferuje badania genealogiczne i genealogię DNA dla każdego, kto poszukuje biologicznych rodziców, dziadków lub innych biologicznych członków rodziny.